Θεσσαλικά Άγραφα: Οι άγνωστες «Άλπεις» της Ελλάδας

Γράφει η

Θεοδώρα Παπανικολάου

Φωτογραφίες: ΕΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ & Βίκτωρας Ματζίνης

Σε κοντινή απόσταση από την καρδιά του Θεσσαλικού κάμπου και έπειτα από μερικές απότομες ανηφορικές στροφές με αφετηρία το Μουζάκι, ξεδιπλώνεται ένα τόπος ανεξερεύνητης και άγριας ομορφιάς. Μια περιοχή παρθένα που αναζητά να κλέψει δικαίως λίγη δημοσιότητα από τη γειτονική λίμνη Πλαστήρα χωρίς να έχει να ζηλέψει ούτε στο ελάχιστο κάτι σε ομορφιά, παράδοση και ιστορία.

Φτάνοντας σε υψόμετρο έως και τα 1.100 μέτρα, οι συνοικισμοί και τα χωριά της ανατολικής Αργιθέας – Πευκόφυτο, Λιβάδια, Βλάσι, Πετρίλια (Κράνια, Χαλκιόπουλο, Ρώσση, Μάγειρος, Βασιλάδες, Αργυρέικα, κ.ά.), Δροσάτο, Λεοντίτο, κ.ά. – κρύβονται ανάμεσα στους επιβλητικούς ορεινούς όγκους των γύρω βουνοκορφών – Βουτσικάκι, Καράβα, Ντελιδίμι – που είναι χιονισμένες ακόμη και στις αρχές του Μάη.

Εδώ η φύση, έχοντας ανασάνει από την απουσία της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχει επανακαταλάβει ό,τι της ανήκει. «Από τις 5 παρέες κυνηγών, έχει απομείνει μόνο μία και έτσι ο πληθυσμός των αγριογούρουνων έχει πολλαπλασιαστεί, κυκλοφορούν πολλά ζαρκάδια, και γύρω στα 80 άγρια άλογα», μας λέει ο Θωμάς, ιδιοκτήτης του εστιατορίου «Διάσελο», που προσφέρει εκτός από καλό φαγητό, μια εκπληκτική θέα στην απέναντι πλαγιά και στον καταρράκτη του Δροσάτου. «Είναι αλήθεια, τα ζώα του δάσους έχουν πληθύνει αλλά δεν έχουν πειράξει κανέναν μέχρι τώρα», επιβεβαιώνει η Έφη Κουτσικουρή, που έχει μετατρέψει μαζί με τον αδερφό της το παλιό χάνι του παππού τους σε ένα ζεστό ξενώνα, εξαιρετικό ορμητήριο για εξερεύνηση της περιοχής, κοντά στο Πευκόφυτο και 20 λεπτά από το Μουζάκι. Μια εξερεύνηση ανάμεσα στα πυκνά δάση οξιάς και έλατου, σε βραχώδη χιονισμένα μονοπάτια που φτάνουν μέχρι και τη λίμνη Πλαστήρα, αιωνόβια πλατάνια ανάμεσα σε τρεχούμενα νερά, ποτάμια και καταρράκτες, άδεια χωριά που περιμένουν τα Αυγουστιάτικα πανηγύρια για να ζωντανέψουν.

Κάθε εποχή ψηφίζουμε βουνό!

Η ανατολική Αργιθέα προσφέρεται για ένα πρόγραμμα εναλλακτικών διακοπών, όλο τον χρόνο, αν αγαπάτε το βουνό, την περιπέτεια και την εξερεύνηση, ακόμη και αν έχετε παιδιά. Εκτός από τα πολλά μονοπάτια στο βουνό και τους περιπάτους στα χωριά, μπορείτε να επισκεφτείτε τη λίμνη Στεφανιάδα και να βουτήξετε τους θερμούς μήνες στα γαλαζοπράσινα νερά της, τον Πετριλιώτη ποταμό ή να οδηγήσετε μέχρι τη λίμνη Πλαστήρα που απέχει 40 λεπτά με το αυτοκίνητο. Εκεί μπορείτε να κάνετε θαλάσσιο ποδήλατο, κανό, τοξοβολία, ποδήλατο, μπάνιο ή απλώς ηλιοθεραπεία στις όχθες (πληροφορίες: https://trekking.gr).

Αξίζει να επισκεφτείτε – Δραστηριότητες στην περιοχή

Ιερή Μονή Παναγίας Σπηλιάς (ή Σπηλιώτισσας): στην κορυφή ενός απότομου βράχου 900 μέτρων, η Ιερά Μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας, αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή μοιάζει να κρέμεται στο κενό, προκαλώντας δέος στον επισκέπτη. Σύμφωνα με την παράδοση η Μονή ιδρύθηκε από τους αδελφούς καλόγερους Αθανάσιο και Παρθένιο, που βρήκαν σε ένα απρόσιτο σημείο σαν σπηλιά κοντά στη σημερινή θέση της Μονής, τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, ένα αναμμένο καντήλι και πόσιμο νερό που ανέβλυζε μέσα από τα βράχο. Το μοναστήρι είναι επισκέψιμο ενώ μπορείτε να φιλοξενηθείτε κατόπιν συνεννόησης (τηλ.: 24450 31739).

Λίμνη Στεφανιάδα: ένα μικρό πανέμορφο διαμάντι σε κοντινή απόσταση από το Μοναστήρι της Σπηλιώτισσας. Η νεότερη σε ηλικία φυσική λίμνη της Ελλάδας, που δημιουργήθηκε το 1964 μετά από κατολίσθηση που έφραξε το πέρασμα ενός χειμάρρου. Το καλοκαίρι, όταν τραβιούνται τα νερά της λίμνης, σχηματίζεται μια σχετικά απότομη όχθη απ’ όπου μπορείτε να κάνετε μια βουτιά και να απολαύσετε το τοπίο.

River party στον Πετριλιώτη ποταμό: Στις 13 Αυγούστου ο Σύλλογος Πετροχωρίου, «Σπυρέλο», διοργανώνει ένα βραδινό πάρτι δίπλα στις όχθες του ποταμού με ζωντανή μουσική και ποτά. Το βρίσκετε στο δρόμο για το Λεοντίτο και πριν την Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιάς κοντά στο Χάνι του Νασιώκα ακολουθώντας τις αφίσες που αναρτά ο Σύλλογος. Το σημείο προσφέρεται και για κατασκήνωση.

Καταρράκτες Σούδα του Μάη: Φτάνοντας στον οικισμό Λιβάδια ή Γούρνες, κάνετε μια στάση στον ξενώνα και ταβέρνα του Βασιλού. Εκεί ρωτήστε πώς να βρείτε το μονοπάτι για τους καταρράκτες. Διασχίζοντας ξύλινα γεφυράκια, στενά μονοπάτια πνιγμένα στη βλάστηση, φτάνετε στον εντυπωσιακό καταρράκτη όπου αξίζει να απολαύσετε τα νερά που παραμένουν αρκετά κρύα ακόμη και το καλοκαίρι.

Ναός Κοίμησης Θεοτόκου στα Κρανιά Πετρίλου (Παναγία Πετριλιώτισσα): Το στολίδι και καύχημα του χωριού χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Μετά τη Θεία Λειτουργία του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου, η εικόνα της Παναγίας «περνάει» με τη συνοδεία πιστών από όλα τα σπίτια, σε όλους τους συνοικισμούς του Πετρίλου, για ευλογία και αγιασμό και επιστρέφει μετά από τρεις ημέρες στην έδρα της στα Κρανιά.

Πανηγύρια Αυγούστου: Το καλοκαίρι τα χωριά της Αργιθέας γεμίζουν με κόσμο που τιμά τους Αγίους στα διάφορα πανηγύρια της περιοχής. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά το πανηγύρι στα Κρανιά στις 15 Αυγούστου, όπου σύμφωνα με τον πατροπαράδοτο τρόπο, οι κάτοικοι του χωριού φιλεύουν στα σπίτια τους όλους τους επισκέπτες και στρώνουν τραπέζι με μοσχαράκι στιφάδο, πίτες και κρασί. Μεγάλο πανηγύρι γίνεται στις 23 Αυγούστου και στο Ρώσση Πετρίλου, όπου το κρέας ετοιμάζεται από την προηγούμενη και την ημέρα της γιορτής γίνεται γλέντι με ζωντανή ορχήστρα στον περίβολο της εκκλησίας.

Πεζοπορία: Η ανατολική Αργιθέα ανήκει στα Θεσσαλικά Άγραφα και περιτριγυρίζεται από ψηλά βουνά με κορυφές που ξεπερνούν τα 2000 μέτρα. Η επιβλητική Καράβα (2184μ.) το πιο ψηλό βουνό των Αγράφων, τη χωρίζει από τη δυτική Αργιθέα, το Βουτσικάκι (2154μ.) από την λίμνη Πλαστήρα και το εντυπωσιακό Ντελιδίμι (2163μ.) από τα Ευρυτανικά Άγραφα που απλώνονται στα νότια. Όλα τα βουνά των Αγράφων διατρέχονται από ένα πυκνό δίκτυο μονοπατιών με την ανατολική Αργιθέα στο κέντρο τους.

Σύμφωνα με τον έμπειρο ορειβάτη και μέλος του ΕΠΟΣ Φυλής, Βίκτωρα Ματζίνη, τα Θεσσαλικά Άγραφα είναι βουνά ανεκμετάλλευτα και παρθένα. Αναφέρει χαρακτηριστικά μάλιστα ότι στην πεζοπορία που έκανε την περίοδο του περασμένου Πάσχα από τον Άγιο Νικόλαο Βλασίου έως σχεδόν και την κορυφή της Καράβας – μια διαδρομή για έμπειρους ορειβάτες – δεν συνάντησε ούτε έναν άνθρωπο. «Τα βουνά αυτά έχουν την ιδιαιτερότητα ότι είναι δασωμένα έως τα 1.500 περίπου μέτρα. Από εκεί και επάνω την άνοιξη βρίσκεις ακόμη παγωμένα κομμάτια και χρειάζεσαι κανονικά χειμερινό εξοπλισμό για να τα διανύσεις. Το καλοκαίρι πάλι, αναπτύσσονται έως και 25 βαθμοί θερμοκρασία που μπορεί να σημαίνουν δροσιά όταν είσαι στον κάμπο, αλλά στο υψόμετρο αυτό μπορεί να πάθεις ακόμη και έγκαυμα. Καλό είναι γενικά να κάνεις την πεζοπορία πρωί, με χρήση gps και πυξίδας, με προμήθεια σε νερό (2-3lt) και πάντα μαζί με άλλον έναν ορειβάτη». Η συγκλονιστική θέα από την κορυφή όμως σε αποζημιώνει σε κάθε περίπτωση. «Από την Καράβα έβλεπα όλον τον Θεσσαλικό κάμπο, τον Όλυμπο και τον Κίσσαβο στα βορειοδυτικά, πολλά γύρω βουνά και ειδικά το Βουτσικάκι απέναντι μου, ήταν σαν να το πιάνω με το χέρι!».

Οι επιλογές για περπάτημα είναι πολλές, με ποικιλία διαδρομών που μπορείτε να ακολουθήσετε κυρίως από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο αλλά και το χειμώνα αναλόγως καιρού και χιονόπτωσης και πάντα με τον ανάλογο εξοπλισμό. Τις διαδρομές θα τις βρείτε με ακριβή καταγραφή για χρήστες gps αποτυπωμένους σε χάρτες στο site eoskarditsas.gr. Ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ) δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια στην Αργιθέα με συντηρήσεις και σηματοδοτήσεις των μονοπατιών, εθελοντικές δράσεις δασοπροστασίας, οργάνωση δραστηριοτήτων στη φύση όπως canyoning, trekking, ορειβατική ποδηλασία, ορειβατικό σκι, κ.ά.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο μονοπατιών του ΕΟΣΚ, κύριο Α. Παντελή τα επόμενα μεγάλα projects που αναμένεται να προσελκύσουν και το ενδιαφέρον επισκεπτών από το εξωτερικό είναι δυο πολυήμερες διασχίσεις με προδιαγραφές ευρωπαϊκής πιστοποίησης. Το «Mονοπάτι των Προσκυνητών/Pilgrims Way» (42 χλμ./τρεις ημέρες) θα ξεκινά από τη μονή Παναγίας Πελεκητής Καρίτσας, πάνω από την λίμνη Πλαστήρα με ενδιάμεσους σταθμούς στο ορειβατικό καταφύγιο Αγράφων (που ξαναλειτουργεί υπό νέα διεύθυνση), στα Πετρίλια και στο Λεοντίτο, και θα καταλήγει στη μονή Παναγίας Σπηλιάς στην ανατολική Αργιθέα. Το «Via Agrafa», (100 χλμ./επτά ημέρες), με αφετηρία τη Ρεντίνα Αγράφων θα περνά από τη λίμνη Πλαστήρα και την ανατολική Αργιθέα καταλήγοντας στο Ανθοχώρι Μουζακίου. Οι διαδρομές αυτές διασχίζουν παρθένα τοπία, μνημεία με μεγάλο πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον και είναι ήδη ανοιχτές, καταγεγραμμένες με το σύστημα gps ενώ σε μεγάλο μήκος διαθέτουν πλήρη σήμανση.

Διαμονή & φαγητό

Ξενώνας «Κουτσικουρής»: στο 15ο χλμ. Μουζακίου - Ι. Μ Σπηλιάς, και πάνω σε μια αριστερή στροφή του δρόμου, βρίσκετε τον ξενώνα της οικογένειας Κουτσικουρή, που μένει ανοιχτός όλο το χρόνο. Πριν φτάσει εδώ το ηλεκτρικό ρεύμα και τα Ι.Χ., το χάνι του παππού Κουτσικουρή φιλοξενούσε τους κατοίκους της Ανατολικής Αργιθέας που έκαναν εδώ μια στάση πριν φτάσουν στο Μουζάκι για προμήθειες. Εξαιρετικά φιλικοί ιδιοκτήτες, δωμάτια με θέα στο ελατόδασος, καλαίσθητη αρχιτεκτονική και πλούσιο πρωινό με χειροποίητες πίτες και μαρμελάδες, που θα σας δώσουν δύναμη για τις εξορμήσεις σας στο βουνό. Στον ξενώνα σερβίρεται και φαγητό μεσημέρι και βράδυ, με ψητά της ώρας, μακαρονάδες, σαλάτες, άγρια χόρτα κ.ά. http://hotelkoutsikouris.gr, τηλ. 2445042549, 6974193048, 6979224657.

Ξενώνας & εξοχικό κέντρο «Τα Λιβάδια»: μετά από τόσες στροφές στο βουνό, ο ξενώνας του Αθανάσιου Βασιλού στον οικισμό Λιβάδια Πετρίλου προσφέρει μια ανάσα στον ταξιδιώτη, γλυκιά ηρεμία και ζεστή φιλοξενία. Ξεκούραση και καταφύγιο στα παραδοσιακά επιπλωμένα δωμάτια με κουζίνα και θέα στην Καράβα και στο Βουτσικάκι. Τοπικές μαρμελάδες, μέλι, ζυμωτό ψωμί και σπιτικό κέικ για πρωινό. Σερβίρονται πιάτα με κρέατα της παραγωγής τους, δικά τους κηπευτικά και γαλακτοκομικά, τηλ: 24450 31109, 6972113659.

Δωμάτια & ταβέρνα «Τα Ραγάζια»: στα Κουμπουριανά και πολύ κοντά στη Μονή Σπηλιάς, ο Βάϊος Πόζιος με την οικογένειά του σερβίρουν παραδοσιακή κουζίνα με γίδα ή προβατίνα στάμνας, ζυγούρι κοκκινιστό, γίδα βραστή, λουκάνικο χωριάτικο, νοστιμότατο πλαστό και τις καλύτερες πατάτες τηγανητές πατάτες που έχετε φάει. Τα όμορφα δωμάτια του επάνω ορόφου προσφέρουν άνετη διαμονή και πολυτέλεια, τηλ. 2445032020.

Ταβέρνα «Διάσελο»: στο Φουντωτό, ένας εξαιρετικά προσεγμένος εσωτερικός χώρος με ξύλινα τραπέζια, μεγάλο μπαλκόνι και απίστευτη θέα. Πλούσια κουζίνα με ιδιαίτερες σπεσιαλιτέ όπως προβατίνα κοκκινιστή, προβατίνα παϊδάκι, πίτες και γίδα βραστή, τηλ. 2445032213.

Tαβέρνα του Νίκου Τουραλιά στο Ρώσση Πετρίλου: φαγητό στα κάρβουνα, μεζέδες, λουκάνικα χωριάτικα, καλαμάκια, σαλάτες, ορεκτικά και καμιά φορά ίσως πετύχετε και ζωντανή μουσική.

Καφενείο του Γώγου στο Ρώσση Πετρίλου: απλή κουζίνα για να χορτάσετε την πείνα σας. Λουκάνικο, πατάτες, χωριάτικη, τσίπουρα, μπύρες, αναψυκτικά.

Ταβέρνα-ψησταριά «Η Καράβα» στο Βλάσι: τηλ. 697 773 8973, 244503176

Ταβέρνα του Άγγελου, Βλάσι: τηλ. 2445031700

-------------------------------------------------------------------------

Περισσότερες πληροφορίες:

ΕΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ: https://eoskarditsas.gr/

ΔΗΜΟΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ: https://www.dimosargitheas.gr

------------------------------------------------------------------------------------------------------