Τήνος: Προσκυνηματικές και Πολιτιστικές διαδρομές στο νησί της Παναγίας

Ξεχωρίζει για την αυθεντικότητά της, το φυσικό μεγαλείο της, την πανέμορφη ενδοχώρα της! Όποια εποχή κι αν την επισκεφθείτε, θα ζήσετε υπέροχες εμπειρίες. Η Τήνος προσκαλεί να ανακαλύψουμε τις κρυφές ομορφιές της, να γνωρίσουμε την παράδοσή της, να προσκυνήσουμε τα ιερά μνημεία της, να ακολουθήσουμε τα λιθόστρωτα μονοπάτια της, να απολαύσουμε τις αμέτρητες παραλίες της, να γευθούμε τη γαστρονομία της, να ζήσουμε τον παλμό της πόλης και τα μαγευτικά χωριά της.

Επίσκεψη στο συγκρότημα της Παναγίας της Τήνου

Ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας με τεράστια αίγλη και ακτινοβολία. Ο επιβλητικός ναός Ευαγγελίστριας ιδρύθηκε το 1823. Κτίστηκε στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, σύμφωνα με το όραμα της Αγίας Πελαγίας. Πρόκειται για ένα λαμπρό οικοδόμημα κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο, το οποίο είναι το πρώτο αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο του απελευθερωμένου ελληνικού έθνους.

Μπαίνοντας κανείς στο ναό από την κεντρική πύλη, αντικρίζει στα αριστερά της εισόδου το εικονοστάσι, στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία είναι γεμάτη από αφιερώματα (τάματα) των πιστών, όπως εξάλλου και ολόκληρη η εκκλησία. Ακριβώς κάτω από τον κεντρικό μεγαλόπρεπο ναό, βρίσκεται ο ναός της Ευρέσεως, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Ζωοδόχο Πηγή.

Ωστόσο, η ιστορία του προσκυνήματος συνδέεται και με τη νεότερη ιστορία του ελληνικού έθνους. Κοντά στην είσοδο του ναού της Ευρέσεως βρίσκεται και το Μαυσωλείο της “Έλλης”, που τορπιλίστηκε στο λιμάνι της Τήνου το 1940. Εδώ φυλάσσονται τα οστά των πρώτων θυμάτων του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς και τμήμα της τορπίλης και αντικείμενα του πλοίου.

Μπορείτε επίσης να θαυμάσετε το εξωτερικό προαύλιο της εκκλησίας, που είναι στρωμένο με βοτσαλωτό εξαιρετικής λαϊκής τέχνης και να επισκεφθείτε τα βοηθητικά κτίρια της εκκλησίας: το μουσείο των Τηνίων Καλλιτεχνών, την Πινακοθήκη, την έκθεση με τα εκκλησιαστικά κειμήλια, το σκευοφυλάκιο και το αρχείο του ιδρύματος της Ευαγγελίστριας.

Μονή Κεχροβουνίου και κοντινά χωριά

Η Ιερά Μονή Κεχροβουνίου, βρίσκεται στην περιοχή Μοναστήρι, σε πλαγιά ύψους 650μ. Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ιδρύθηκε από κόρες εύπορης οικογένειας της Τήνου τον 11ο ή 12ο αιώνα. Στο συγκεκριμένο μοναστήρι ασκήτεψε η Αγία Πελαγία, όπου μέσα από το κελί της είδε το όραμα της Παναγίας που την οδήγησε στην εύρεση της θαυματουργής Εικόνας Της. Ο επισκέπτης, εκτός από το κελί της, μπορεί να δει ακόμα αξιόλογες εικόνες και κειμήλια του 18ου και 19ου αιώνα.

Το προσκύνημά σας στη Μονή Κεχροβουνίου μπορείτε να το συνδυάσετε με βόλτα σε κάποια από κοντινά χωριά, από τα πιο όμορφα της ενδοχώρας. Ένα από αυτά είναι ο γραφικός Αρνάδος. Είναι γνωστό για τις περίφημες μεσαιωνικές καμάρες του και τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια. Στην πλατεία δεσπόζει ο μεγαλόπρεπος ναός της Αναλήψεως του Κυρίου, κτισμένος στα 1908. Ακριβώς από κάτω, λειτουργεί το Μουσείο Εκκλησιαστικών Κειμηλίων και σε κοντινή απόσταση, το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού. Όμορφο σημείο είναι και το «Παναϊδάκι», ένα μικρό εκκλησάκι που σύμφωνα με την παράδοση λειτουργούσε σαν κρυφό σχολείο. Το άλλο χωριό που μπορείτε να επισκεφθείτε ονομάζεται Δύο Χωριά. Το όνομά του προκύπτει από δυο κοντινούς οικισμούς που στη συνέχεια ενώθηκαν. Αξίζει να περπατήσετε στα στενά δρομάκια του και να θαυμάσετε την απλή κυκλαδική αρχιτεκτονική, ενώ από την πλατεία με τα πλατάνια θα απολαύσετε θέα στα κυκλαδονήσια. Κοντά βρίσκεται και ο Κέχρος, ένα μικρό γραφικό χωριό, που ξεχωρίζει για την όμορφη εκκλησία του, την Παναγία του Ελέους, με εντυπωσιακό τρούλο.

Πολιτιστική εκδρομή στον Πύργο

Η Τήνος εκτός από ‘θρησκευτικό’ νησί είναι και το ‘νησί της Τέχνης και του Πολιτισμού’, καθώς αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο μαρμαρογλυπτικής στη νεότερη Ελλάδα. Το ξακουστό της μάρμαρο έφτασε μέχρι τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και το μουσείο του Λούβρου, ενώ κορυφαίοι καλλιτέχνες της, από τον Χαλεπά μέχρι τον Γκύζη και τον Λύτρα, έγιναν ξακουστοί σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Πύργος είναι το πιο αντιπροσωπευτικό χωριό για να γνωρίσετε αυτή την πλούσια καλλιτεχνική παράδοση. Ο περίπατος στα σοκάκια δίνει την αίσθηση ότι περπατάς σε ένα υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης, αφού παντού δεσπόζουν υπέροχες δημιουργίες από μάρμαρο. Επισκεφθείτε το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά, το μουσείο Τηνίων καλλιτεχνών, το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας. Και στο τέλος της βόλτας μπορείτε να ξαποστάσετε στην πλατεία του χωριού με τα αιωνόβια πλατάνια, τη μαρμάρινη κρήνη και τα όμορφα καφενεδάκια και να δοκιμάσετε ένα σπιτικό γαλακτομπούρεκο.

Από τον Πύργο μπορείτε να κατηφορίσετε στο επίνειό του, την Πάνορμο, στη βόρεια πλευρά του νησιού και να απολαύσετε φρέσκο ψάρι στα γραφικά ταβερνάκια δίπλα στο κύμα.

Μονή Καταπολιανής – Υστέρνια – Καρδιανή

Η Μονή Καταπολιανής είναι ένα πολύ όμορφο μοναστήρι, ψηλά σε λοφοσειρά με εκπληκτική θέα στον απέραντο γαλάζιο ορίζοντα του νησιού και κοντά στο χωριό Υστέρνια. Το μοναστήρι χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από την αδελφή Μελανθία και εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου. Το όνομα της μονής προέρχεται από την Παναγία την Εκατονταπυλιανή της Πάρου, όπου η μοναχή Μελανθία ξεκίνησε τη μοναστική της ζωή.

Το χωριό Υστέρνια, χτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά Μεροβίγλια, είναι ένα ακόμη δείγμα εξαιρετικής μαρμαρογλυπτικής, με γραφικά σοκάκια και θέα στη γειτονική Σύρο. Εδώ θα δείτε τη μαρμάρινη πλατεία Γλύνη, το παλιό δημοτικό σχολείο, τους πανέμορφους ναούς της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Τριάδας και της Αγίας Άννας. Βόρεια του χωριού, στην τοποθεσία των Μύλων, θα συναντήσετε συστάδα εξαιρετικών ανεμόμυλων του 19ου αι., που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία, καθώς και το ναό του Αγίου Αθανασίου, από τους παλαιότερους στο νησί.

Στη διαδρομή αξίζει να σταματήσετε και στην Καρδιανή. Καταπράσινο χωριό, με γάργαρα νερά, πανύψηλα πλατάνια, όμορφες εκκλησίες, ωραία δίπατα σπίτια με γραφικά σκαλοπάτια, λουλουδιασμένες αυλές, ασβεστωμένους πλακόστρωτους δρόμους, καμάρες, σοκάκια και υπέροχη θέα.

Tips

- Τα χωριά της Τήνου είναι περισσότερα από 45 κι όλα διατηρούν τα αυθεντικά κυκλαδίτικα χαρακτηριστικά.

- Η Τήνος αριθμεί περίπου 750 εκκλησίες. Από αυτές γύρω στα 600 είναι τα ξωκλήσια που στέκουν διάσπαρτα ως κατάλευκα στολίδια. Στα περισσότερα από αυτά οι κτήτορές τους οργανώνουν πανηγύρια όλο το χρόνο.

- Εντυπωσιακό αξιοθέατο στην Τήνο είναι οι περιστεριώνες της. Στέκουν αγέρωχοι, ως κτιστά λιθοκεντήματα, εδώ και πολλούς αιώνες. Υπολογίζεται ότι είναι μεταξύ 800-1300, με τους περισσότερους να βρίσκονται στο κεντρικό και κεντροανατολικό τομέα του νησιού και στις κοιλάδες της Αγάπης, της Ποταμιάς, του Ταραμπάδου, της Λειβάδας και της Καρδιανής.